Inteligencja – emocjonalna, interpersonalna i inne rodzaje. Jak poprawić IQ?

inteligencja i jej rodzaje

Każdy człowiek chciałby uchodzić za inteligentnego, a określenie kogoś tym słowem jest wielkim pochlebstwem. Słowo “inteligencja” pochodzi z języka łacińskiego, gdzie “intelligentia” oznacza tyle co “zdolność pojmowania”, “rozum”. Czym jest inteligencja? To pewna zdolność uczenia się i rozumienia pewnych kwestii, jak też znajdywania praktycznych zastosowań dla posiadanych informacji. Dlatego właśnie brak inteligencji określamy jako bezmyślność czy ograniczenie. I choć mówimy o inteligencji w liczbie pojedynczej, udowodnione jest, że rodzajów inteligencji jest bardzo wiele. Każdy człowiek może posiadać jedną rozwiniętą bardziej, a inną gorzej. Są to pewne indywidualne zdolności, cechy i uwarunkowania. Po kim dziedziczymy inteligencję i jakie jej typy wyróżniamy? Co wspólnego ma inteligencja z IQ i jak ćwiczyć inteligencję, by móc poprawić swój wynik w teście?

Spis treści artykułu:

  1. Czym jest inteligencja i po kim ją dziedziczymy?
  2. Inteligencja emocjonalna, intrapersonalna i inne rodzaje
  3. Co ma wspólnego mądrość z inteligencją?
  4. Jak poprawić iloraz inteligencji? Skuteczne sposoby na rozwój
  5. Inteligencja a iloraz inteligencji
  6. Jak sprawdzić swoje IQ? Na czym polega test Mensa?
  7. Skuteczne suplementy na stymulację i poprawę inteligencji

Co to jest inteligencja i czy każdy ją posiada?

Czym dokładnie jest inteligencja? Definicja opisuje ją jako ogólną zdolność umysłową, obejmującą między innymi takie cechy jak umiejętność rozumowania, planowania, szybkiego uczenia się, wykorzystywania swojej wiedzy w praktyce czy myślenia abstrakcyjnego. Jednak zdaniem współczesnych badaczy inteligencja jest naprawdę wielopłaszczyznowa, wykraczając poza granice zdolności lingwistyczno-logicznych, które można zbadać popularnymi testami IQ.

Na przykład Howard Gardner, amerykański psycholog i profesor Uniwersytetu Harvarda wskazuje, że każda osoba posiada różne rodzaje inteligencji, tworzące indywidualną mieszankę. W dodatku są one rozwinięte w różnym stopniu, rozwijając się jeszcze w toku dorastania i indywidualnej ewolucji. Jeśli chodzi o dziedziczenie inteligencji, wbrew opiniom, które niedawno się pojawiły, nie dziedziczy się jej wyłącznie po matce. W ogóle jeśli chodzi o dziedziczność inteligencji, wynosi on 40-60%, przy czym jest to wartość uśredniona, zatem ciężko powiedzieć jak wygląda to w konkretnym przypadku.

Rodzaje inteligencji – emocjonalna, językowa i inne

Istnieją różne typy inteligencji – w tej chwili wyróżniamy 8 głównych, choć niewykluczone, że badacze odkryją wkrótce i dodadzą jakieś kolejne. Nasza współczesna wiedza opiera się jednak na badaniach prowadzonych przez Howarda Gardnera, który w latach 80′ XX wieku opisał teorię inteligencji wielorakiej. Wyszczególnił następujące rodzaje inteligencji:

  • inteligencja językowa (werbalna, lingwistyczna) – wskazuje na sprawne posługiwanie się mową i pismem. Osoba nią obdarzona ma jednocześnie predyspozycje do nauki języków obcych. Inteligencja językowa przydaje się pisarzom, poetom, ale i dziennikarzom czy tłumaczom.
  • inteligencja matematyczno-logiczna – charakteryzuje ludzi, którzy posiadają zdolność abstrakcyjnego myślenia. Zamiłowanie do liczb, schematów, rozwiązywanie łamigłówek, stosowanie
  • logicznych argumentów – to charakterystyka osób z dobrze rozwiniętą inteligencją tego typu.
  • inteligencja wizualno-przestrzenna – jest rozwinięta u osób, które potrafią myśleć obrazowo. To osoby używające wyobraźni, które dużo rysują i lubią przedstawiać informacje właśnie w sposób graficzny.
  • inteligencja fizyczno-ruchowa (kinestetyczna) – ten rodzaj inteligencji dominuje u osób, które uwielbiają ruch, taniec, sport, a także robótki ręczne. To zwykle osoby, które dużo gestykulują.
  • inteligencja muzyczna – rozwinięta jest u osób, które lubią muzykę i potrafią odtwarzać dźwięki. Mają poczucie rytmu, rozpoznają tonację i posiadają predyspozycje do gry na jakimś instrumencie.
  • inteligencja przyrodnicza – ten rodzaj inteligencji charakteryzuje osoby, które lubią przebywać na świeżym powietrzu, kochają zwierzęta i rośliny. Dbają o ekologię, a często też posiadają własny ogródek czy zajmują się roślinami w doniczkach.
  • inteligencja intrapersonalna – inteligencja wieloraka (Gardnera) określa inteligencję intrapersonalną jako wewnętrzną, umożliwiającą analizowanie własnych przeżyć i emocji. Osoby o dobrze rozwiniętej inteligencji intrapersonalnej zwykle są wyciszone, wstydliwe, skupione na sobie i najlepiej pracuje im się w samotności.
  • inteligencja interpersonalna – teoria opisująca inteligencje wielorakie charakteryzuje tą interpersonalną jako inteligencję międzyludzką, związaną z byciem towarzyskim i komunikatywnym. Osoby te posiadają predyspozycje do pracy w zespole i świetnie się odnajdują w większym gronie. Umieją odczytywać emocje innych i szybko poznają gdy ktoś kłamie.

Do tego dochodzi inteligencja kognitywistyczna (inaczej kognitywna), a także inteligencja emocjonalna. Jeszcze w roku 1920 wysnuto zaś teorię istnienia inteligencji społecznej, określanej jako zdolność do kierowania innymi ludźmi, ich rozumienia i odpowiedniego postępowania wobec innych. Teorię tą stworzył Edward Thorndike. W teorii Gardnera można uznać za jej odpowiednik inteligencję interpersonalną, wskazującą na posiadanie odpowiednich kompetencji w kontaktach z innymi ludźmi. Inteligencja społeczna to nie wszystko. Istnieje jeszcze płynna i skrystalizowana. Płynna jest utożsamiana z inteligencją wrodzoną, nienabytą. Z kolei inteligencja skrystalizowana to nie tyle potencjał, z którym się rodzimy, co aspekt dopełniający inteligencję płynną. Chodzi o pewne doświadczenie i umiejętności, które zostały wyuczone, nabyte i które dopełniają wrodzone predyspozycje danej osoby.

Mądrość a inteligencja

Choć wiele osób stosuje te nazwy zamiennie, mądrość to nie to samo co inteligencja. Dla niektórych granica między nimi jest nieuchwytna, tymczasem różnice są dosyć duże. Mądrość – zgodnie z najbardziej ogólną definicją – jest umiejętnością podejmowania właściwych decyzji. Mądrość pozwala także lepiej przyjmować porażki – uważa się je za przeszkody w drodze do celu, które czegoś uczą. Człowiek mądry będzie wiedział jak wyciągnąć z nich właściwe wnioski, by następnie działać z lepszym rezultatem. Jeśli chodzi o inteligencję, istnieją różne jej rodzaje, które w dodatku są u różnych ludzi rozwinięte w różnym stopniu. Człowiek inteligentny ma predyspozycje do pewnych rzeczy, jednak niekoniecznie będzie je rozwijał. Mądrość jest cechą zawsze pozytywną, podczas gdy inteligencja może zostać wykorzystana zarówno do dobrych, jak i do złych celów.

Mądrość i inteligencja wzajemnie się uzupełniają. Inteligencja daje bowiem pewien potencjał, a mądrość jest jego spełnieniem. Niestety, nie każdy posiada mądrość – nawet jeśli ma już odpowiedni ku temu wiek. Można być dzieckiem czy osobą starszą i być inteligentnym. Nie zawsze jednak solidny wiek idzie w parze z życiową mądrością.

Jak rozwijać inteligencję? Sposoby na podniesienie jej wskaźnika

Choć człowiek rodzi się z pewnymi predyspozycjami, może zawsze jeszcze bardziej rozwinąć swoje zdolności. Może również popracować nad rozwinięciem tych, które są u niego jedynie szczątkowe. Pozwoli to lepiej rozwinąć się jako osoba. Jak zwiększyć inteligencję? Jak rozwinąć poszczególne jej odmiany? Warto wykonywać specjalne ćwiczenia na inteligencję, Typ językowy najlepiej rozwija się przez plastyczne opowiadanie historii, uczenie innych, pisanie pamiętnika, czytanie książek czy pisanie własnych wierszy i opowieści. Odmiana przestrzenna powinna wykonywać rysunki, czytać mapy, nagrywać filmy, bywać w muzeum i mieć kontakt z dziełami sztuki. Inteligencja logiczno-matematyczna rozwija się przez gry logiczne, planowanie wycieczek i podróży, porządkowanie otoczenia czy rozwiązywanie zagadek.

Zadania na inteligencję, potrzebne do rozwinięcia inteligencji fizyczno-ruchowej to gimnastyka, taniec, uprawianie sportu, a także wykonywanie precyzyjnych czynności manualnych, jak majsterkowanie. Inteligencję muzyczną najlepiej rozwijać ucząc się gry na jakimś instrumencie i ćwicząc. Można też wymyślać melodie i czytać czy pisać w trakcie słuchania muzyki. Kreowanie obrazów do podkładów muzycznych czy choćby relaksowanie się w czasie słuchania muzyki również pozwala rozwijać ten typ inteligencji. Inteligencja interpersonalna najlepiej rozwija się podczas pracy w zespole czy w czasie uczestniczenia w różnych szkoleniach. Z kolei inteligencja intrapersonalna rozwija się przez snucie marzeń, pisanie dziennika, czytanie książek filozoficznych czy biograficznych. Warto również poćwiczyć nazywanie swoich emocji, uczuć oraz myśli.

Inteligencja a iloraz inteligencji – test na inteligencje pomoże wszystko zmierzyć!

Co to jest IQ? IQ to nazwa określająca iloraz inteligencji – który można zmierzyć przy pomocy odpowiednich testów. Na podstawie takiego testu można sprawdzić jaką inteligencję posiada dana osoba na tle reszty populacji. Większość osób posiada IQ mieszczące się w zakresie 90-110. Jest więc ono uznawane za przeciętne. Test na IQ wskazuje iloraz inteligencji danej jednostki, jednak należy pamiętać, że taki test nie jest w stanie uwzględnić wszystkich rodzajów inteligencji, jakie mogą cechować człowieka. Opiera się jedynie na tym, co można zbadać. Pierwszy test do badania inteligencji u dzieci powstał jeszcze w roku 1905. Większość stosowanych obecnie testów wykorzystuje IQ dewiacyjny. Pomiar inteligencji pozwala sprawdzić, czy ktoś mieści się w skali przeciętnej, czy ponadprzeciętnej. A może jest wybitnie inteligentny lub jego inteligencja jest niższa niż przeciętna?

Jak sprawdzić swoje IQ? Test na IQ z Mensy

Można sprawdzić poziom inteligencji, zgłaszając się na profesjonalny pomiar lub też rozwiązać test na inteligencję, dostępny online. Cieszą się one coraz większym zainteresowaniem. By sprawdzić jak bardzo ktoś jest inteligentny, należy rozwiązać test psychometryczny. Zwykle to test kognitywny, gdzie badane są umiejętności kognitywne, jak sprawność językowa, arytmetyczna, skojarzeniowa, analityczna oraz przestrzenna. Warto rozwiązać przede wszystkim test Mensa. To specjalny test, przygotowany przez Stowarzyszenie Mensa, zrzeszające ludzi o wysokim ilorazie inteligencji.

Suplementy na inteligencje

Czy są jakieś suplementy, pozwalające poprawić inteligencję? Owszem! Najlepsze są oczywiście te o naturalnym składzie, które poprawiają funkcjonowanie układu nerwowego. Suplement czy lek na inteligencje “podkręca” działanie mózgu, ponieważ wzmacnia koncentrację i skupienie. Dzięki temu można osiągnąć lepsze rezultaty. Sprawdzi się także odpowiednia dieta na inteligencję – pełna wartości odżywczych i możliwie jak najmniej przetworzonych pokarmów. W diecie warto uzupełniać poziom kwasów tłuszczowych omega-3, a także dbać o odpowiedni poziom witaminy D. Żadne tabletki na inteligencje nie pomogą jednak, jeśli człowiek będzie przemęczony i niewyspany.

Źródła:
  1. Goleman, Daniel, and Andrzej Jankowski. Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina of Poznań, 1997.
  2. Merlevede, Patrick E., Denis Bridoux, and Rudy Vandamme. “Rozwój inteligencji emocjonalnej. 7 kroków do wewnêtrznej przemiany.” (2008).